Petrus Forster-Sonnenburg
UND LISEI UND?

Petrus Forster-Sonnenburg
UND LISEI UND?

Da pamarantschnbua bin i.
Hinter meiner kugeln orangen,
vorder meiner kuglst du.
Schupfst hoit du die kloan,
oft treib i die großn.
Biawei, dianei, antnfeder.
Pamarantschnhansei, nudeldicke mötz.

Rutsch i ban eis,
luadahaö,
rutscht du ban grabn.
Mei orangenkopf weascht weiß
und deiner rommig. Schneemokloaner zopfn,
ascheikoite schwester.
Biawei, dianei, antntuck.

Biawei, dianei, antndreck.
Huck i an putzdunkln bagascht,
huckst du aufn winteröpfibam.
Du nochtfinstre drossel,
sog dei pamarantschnbruader.

Kimn oa ban bam, kimm oa,
oft sing ma wos zomm:
a kloa sunnbergtotzn und ’s wüdgfliglate schottseitmötzei.
Husige sänger firchtn si nit: husige kina.
Biawei, mötzei, antndreck.

Huck auf, i bin da kohlrobnschwoschze puger
und du de kloan reiterin.
Biawei, dianei, antndreck: weit hinterm see.
So kemma ma gor bis uggl oder towaschbach.
Biawei, dianei, norikerflug.

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Cornelia Allmayer-Krieg
NETZWERKSTRUDL

Cornelia Allmayer-Krieg
NETZWERKSTRUDL

Büdl im Büdl im Büdl
ausm unendlichn Spiaglkabinett
befrein mi zwoa Schritt
und hinta mir heschts wieder auf
mit oan Büdl

Füm im Füm im Füm
da unaufhörliche Fümstrudl entreißt
uns dei Hond
di strudelts oiwei weita oche
in Füm in Füm in Füm

nach Ewigkeitn im Strudl
hebst dein Blick
dein unzfriedna Gschmack
wüst ausspuckn

unsare Händ ziachnd
di ins Longsome
de Sekunden herobn sand
kaum aufglodn
nit aufdringlich
nit grö
nit laut

gonz kloa woxt dei Staunen
entdeckst dei Lebnsbüdl wieder?

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

🎧 Ingrind Maria Kern
HERZIBINKERL

Ingrid Maria Kern
HERZIBINKERL

»I bin a klans Binkerl
und stöh mi ins Winkerl
und weil i nix kann
drum fang i nix an«

Wia suit i wos kenna
wer tatat ma was nenna
was kenntat i learna ?

I nimm ma an Poista
und wutzl am Zipfl
suitat i nix dalerna
des war jo der Gipfl.

Muast neugierig sein
genier di net
sogt mei Oma
wonnst nix fragst
bleibst bled.

So hob i ma vurgnuma
an graden Togn
frag i die Muata
sie hat owa nit sovü Geduld
weils allaweil glaubt sie is schuld
woun die Lehrer von mir glauben
i bin dumm,
daher frag i weida: Warum, warum?

An ungrodn Togn do frog i mei Schwester
di is scho a bisserl länger
auf der Wöd
deshoib glaub dass woar is
wos dazoit.

Also bleibt nur der Samstog
um den Vota zum frogn
der hat am allermeisten zum sogn.
Er dazöit ma vom Weita und der Politik,
manchesmoi kumm i gar net mit.
Es is afoch schen zurzuhern
do kann uns gor kanna stehrn.

Am Suntog geh i zur Oma
und setz mi aufd Schoss
sie druckt mi ganz fest
und frogt: Wos is los?

I wü jo nur wissen
host du mi gern
a wenn i in der Schui
garnit guat learn ?

Oma sogt dass sie jo a net ais was
und gescheit is nur
der der was
wo er findet, wos er net was.

Kumm her mei klans Binkerl
kraxl aussi ausn Winkerl
host eh scho sofü glernt
und bist gscheida worn
mir san holt Alle nit gscheit geboren.

Und wenn a Gscheitheit
hüft in dera Wöd
is des längst ned olles was im Lebn zöd
Mitn Herz am richtigen Fleck
zierst du jeden Winkl
mei ollerliabstes Herzibinkl

Text von der Autorin vorlesen lassen

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Erich Schirhuber
DA GLANE MAXL

Erich Schirhuber
DA GLANE MAXL

da glane maxl wü a baua
wean ka webdiseina ka
komunikazionskonsalta ka
kiekaunt menetscha und ka
juman resursis menetscha
a baua weu de kia
so liab san de keiwal und de
farln und
weu ma do imma draussd sei kau
und weu de
eadn so guad riachd
mei iagendwia a bledsinn nadiale
iagendwia wos wo ma se dengt
nau jo
owa iagendwia scho aa
boedesch

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Elena Popp
SEI NED SCHWIERIG

Elena Popp
SEI NED SCHWIERIG

Guade Notn, imma lerna,
sei koa Streba, sei ned schwierig.
Imma locha, niemois wana,
imma weida, imma weida.

A dahoam soi ois perfekt sei:
Liabe Tochta, liabe Schwesta.
Sei gonz afoch, sei ned schwierig,
reiß di zaum, ge lös Probleme.

Waun des ois ned jo so schwa wa!
Und di Foam, di no gewünscht wa,
mit dem Moß und dem Gewicht.
A di schenste Bluama di schwindt.

Und des Locha, jo des geht.
Ollas wird ned überwunden,
und der Tod, der wird erzwungn.
Olle sogn, olle trotschn.

Jo, di Ideale soin passn.
Imma aufrecht, imma fröhlich,
wei di aundan soin nix merkn.
Bin i des do drüm im Spiagl?

Di Haut zu bloss, da Bauch zu brad,
De Haxn blad, da Kopf so wad.
100 Frogn, 100 Stimman,
olle denkn, olle flüstan,

und di Stimman wern lauda
imma weida bis zum End.
Sei ned schwierig, imma weida,
loss di ondan ned begreifa.

Text von der Autorin vorlesen lassen:


erschienen in MORGENSCHTEAN U84–85
Elena Popp ist Schülerin der HLW Horn


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Alea Rubik
IMMA MEA

Alea Rubik
IMMA MEA

No a Tog, wo i wieda renna muas.
Imma des Söwe, imma nu mea Stress,
bis ma nimma kau.

Mei Oma sogt, dass ma heitzutog nimma zua Rua kummt.
Und do geb i ia recht, es is wirklich so.

Imma wird mea erwoat vo dia,
imma gibts irgendwos zum tuan,
nia kau ma si moi niedalossn.

Waun ma a Pause mocht,
daun passts eana ned,
weu daun is ma feu,
ma soi si hoid mea austrenga.

Jeda erwoat vo an, dass ma des ois schofft,
ohne Hüf oda ana Pause.
Ma kauns eana ned recht mocha.
Egal, wos ma tuat.

Trotzdem tuan ma, wos ma kenan.
Wia gebn unsa Bestes
und hoffn, dass reicht.

Und a, wauns amoi ned reicht,
soit ma stoiz auf uns sei.
Wei waun wia ned stoiz auf uns san,
wer daun?

Des soit ma uns imma im Hinterkopf liegn lossen,
a, waun ma scho de Augn vo de aundan im Gnack gspian.
Sunst gema unta.

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Anna-Lisa Graf
ZUKUNFTSBLEDINN

Anna-Lisa Graf
ZUKUNFTSBLEDINN

Moi in Teifi ned auf d’Waund,  
songs oiwei olle so aus da Haund. 
 
Wia soi des denn heid nu geh? 
Waund Politik auffiart so an Schmee. 
 
Zukunft und Frogn oft so groß, 
Wo wead i des denn ois nu los? 

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Selina Schmitmeier
IN D’ SCHUI GEH

Selina Schmitmeier
IN D’ SCHUI GEH

Lerna, lerna, lerna, des geht imma nur weida!
Amoi, zwamoi, dreimoi,
lerna, lerna, später noch da Schui brauch mas eh ned mehr.

Lerna hüft nochdenkn messn und zu
vasteh.
Oba brauch ma de Themen a?

Na, na, na duan ma ned.

Oba schui obschliaßn duan ma fix mit links.

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Christoph Meller
ZEIT

Christoph Meller
ZEIT

Die Wöd is im Waundl, ois geht immer schnölla – Flugzeig, Düsentschets, Raketn.
Ois muas imma schnöller, hecha, weida, bessa sei.

Owa bleibt do koana moi steh und frogt si,
fogt si, was wirklich zöht.

Ollas rennt.
De Zeit rennt,
rennt so schnö wia nie:

Doch i bleib steh.

Wü amoi den Moment genießen,
so richtig den gaunzn Keapa spian:

de Luft in da Lunga,
de Fiaß am Bodn.

Wü amoi des Radl stoppen,
um amoi des Wichtige zum dakenna.

Nua ois draht se weida und draht se weida.
Kaum is Montag, is a scho Mittwoch.
Kaum hod ma Mittag gessen, legt ma sie wieda nieda
und der nächste Tag beginnt.

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Lisa Pöll
SPUREN

Lisa Pöll
SPUREN

D‘ Zeit beginnt, wia´’s Laub im Wind,
ka Aunung wos ma moargn findt. 
De Stroßn, d’ Heisa, ols so gwohnt, 
doch nix bleibt steh, wos heit no trohnt. 
 
Und trotzdem bleibt a Stimm, a Gspiar, 
in olle Gschichtn drin vo dia. 
A Wort, A Locha, a kloane Spua, 
vielleicht bleib i am End a nua.

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Elisabeth Hafner
MUATA

Elisabeth Hafner
MUATA

i warat gern no amol gonz jung
tat in de zeit zruckgehn
und meine potza ausbessan wolln
wonns ma im nochhinein einfollt
i hätt se mea gernhobn solln
i geh wia im tram no amol hin zua eam
zan druckn und beguatn
zan eaklärn und zeit lossn
brems de gneat aus und hear bessa zua

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Elisabeth Hafner
GÖTTIN

Elisabeth Hafner
GÖTTIN

wiaso hot da herrgott ka frau
frogt mi mei enkale
dea muss doch so allani sein
wia holtat ea dos aus
schau i hob mei mama
mein papa meine gschwista und di
wasst de menschn
hobm eam de frau anfoch ausradiert
sege manda hobn de göttin ibasegn
vagessn gmocht sderf kane gebn
allan herrschst sichs leichta
wos de leit so olles glabn

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

🎧 Claudia Rosenwirth-Fendre
BUZZALAN – DREIE

Claudia Rosenwirth-Fendre
BUZZALAN – DREIE

Wenn i aan Ångeklågtn siehg,
in de Medien – in Håndschölln,

und links wia rechts schtehn
Wåchn nebm ihn –

in Gerichtssåål drinn –

dånn denk i bei mir:

Däs dreie seid’s aa amål
Buzzalan g’wesn.

Då schteht totnschtüll und

allanig

däs Wuart

M u a t t a

auf –

ziahgt de Schultarn ins Kreiz

und kriagt a G’wicht –

schwaara åls jeda Gailtåler Berg.

Text von der Autorin vorlesen lassen:

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Sylvia Bacher
DES KLANE SCHENIE

Sylvia Bacher
DES KLANE SCHENIE

voipockt mit sackaln und packaln
tauchi bei de kinda auf
eiglodn vun da schwiagatochta
zu ana ostajausn
mei sohn mocht ma de tir auf
im vurzimma fliagi glei
übara feangsteierts auto
des kind is no net auftaucht des
sitzt zwischn seine schpüsochn
im wohnzimma aufm bodn
east oisi de geschenke oblod
kumt da bua aufd fiaß um z’griaßn
vurm auspockn zerst de jausn mit
gaukau kaffee und turtn in da kuchl
des kind hupft aufn sessl
dossma ongst und bong wiad
greiftsi quer übern kuchltisch
a schokotöatchen vum tölla
und schtopft sis in mund
ois wos net einepasst
foit aufn tisch oda sessl oda bodn
de serviettn liagt nua zum schpaß do
iwoga bemeakung
auf zrechtweisn foigta net
maßregln mi de ötan
do wiada oba in da schui
schwierichkeitn kriagn außadem
sitzi net gean in da pickatn möschpeis
da bua geht schokovaschmiat
vum tisch zruck zu seine schpüsochn
da gonze fuaßbodn voi
mit steckbauschtana und klane autos
nachdemi mein gaukau austrunkn hob
setzimi zum enkal aufn bodn
in weisa vuraussicht hob i
sogoa am festtag jeans on
und hölf eam beim zsammraman
donn oba stauni er hot si ausm
aufklopptn mit küchnroininnerei
obgschtütztn poppndeckldeckl
vun ana schuachschochtl
a schutzdoch fia de autos baut ausm
untateuil a rompn ausgschnittn ois
eifoat zua garasch fir de klanarn autos
a praktische afoche idee
schweast beeindruckt vun sovü
geistiga regsomkeit und tatkroft
bleibtma nix ondars übrich
ois dem frotzn oda eigentli dena ötern
de monglndn maniern nochzusehn
gessn homma zsamgramt a
und gnua bewundat
jetzt wiad auspockt damit da klane
wüdfong net unruig wiad

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Norbert Johannes Prenner
DA GLUANE LUMP

Norbert Johannes Prenner
DA GLUANE LUMP

Norbert Johannes Prenner

I bin ois junga Bui scha gwéin,
a echta gluana Lump.
Zigreddn g’racht, die Kotz seggiat,
Bier drunga scha, auf pump.
Die Pfoat héing va da Housn ausa,
d´Schuich valian die Souhln,
und gstod in d´Schui géihn, wia sís ghead,
auf d’ Wiesn umatoulln.
Wos is nit ois, säud oll déi Joa,
auf insra Wöd bossiad?
Sou hod déi Zäut, wea häd si ’ s dochd,
van gluan uan großn Lumpm gmocht.

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Margit Heumann
DR EURO ROLLT

Margit Heumann
DR EURO ROLLT

Er ischt scho durch viel Händ ganga. Händ vo Gschäftslüt und Husfraua, Studeanta und Bura und Handwerker. Zletscht ischt er ama Landstricher us sim löchriga Hosasack gfalla und is Gräs grollt. A Kind heata gfunda. A Kind heat d’ Oga nöher am Boda. Und wenigr großspurige Gedanka im Kopf. Drum siacht’s, wenn ebbas am Weagrand glänzt.
»Bloß a Stückle Bleach! Obacht, du künnscht dir wehtoa«, rüaft da Papa, aber ’s Kind rennt glei druf zua, bückt si danoch und freut sie über sin Fund.
»Aso, an Euro«, set da Papa, »en muaß ebmer verlora ha.«
»Kann i ean bhalta?«, frogt ’s Kind. Es ischt scho so wit domeschtiziert, dass es da Unterschied zwüschat Mi und Di verinnerlicht heat, und des Kapitalismusgsetz – höher, witer, meh und wer am meischta heat, heat gewunna – würd eam bald amol bibrocht. Abr noch ischt so an Euro oafach schöa. Höfali kratzt’s da Dreack weag, blost da Stob furt und lota i dr Sunna ufblitza.
»Iatz hör uf und kumm endlich«, set da Papa. Dr Euro verschwindet i dr Kinderfuscht.
Dahoam kriagt er an Ehraplatz ufm Nachtkästle, würd jeda Tag poliert, gstreichlat und umazoagt. Bis d’Mama s’Kinderzimmer ufrumt. Sie steckt da Euro durch an Schlitz ina dunkle Böchs. Döt trifft er uf Kollega, Euro, Cent, Groscha, Schilling und soger a paar Rappa und Fränkli. Mit dr Zit sind immer meh dazuako, es ischt eng wora wia imana Sarg, dr Euro heat Angscht ka, dass er nia meh us deam Massagrab usakunnt.
Abr es ischt anders ko. Viel spöter heats uf oamol an furchtbara Schlag toa, Böchs ischt explodiert und d’Münza sind in alle Himmelsrichtiga usanandergspickt. Dr Euro ischt is Rolla ko, über a Kanta ahigstüarzt, witergrollt und im Schatta vomana Bom im Gräs legableba. Sither wartat er druf, dass ean a Kind findat und i dr Sunna ufblitza lot.

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Doris Leeb
DEAF I MOI EINI SCHAU?

Doris Leeb
DEAF I MOI EINI SCHAU?

Deaf i moi eini schau?
Na, so griaweg!
Und so vü Hoa!
A so a liabs Biaschal.
Aso! A Diandl is!
Na, wia d’Mama.
Und? Is er eh brav?
Jojo feigets na a weng, d’Mama.
Soid scho aufsteh.
Haha!
Muats babbat is er, ha?
Der werd se scho nu zaum wochsn.
Na Hauptsoch, se san gsund, geee?

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

🎧 Eva Schreiber
DA BLADE BUA

Eva Schreiber
DA BLADE BUA

A Wochn nau Schui, die Zeignis san gschriem,
die Lehra gengan mit Kinda ins Bod.
Daun sitzns aufn Bangl und schaun, wos si duat.
Die Madln stengan bei da Dusch und
schaun umme zu d’ Buam.
De hupfm und springan und schrein wia bled,
ois obs ana mit an Messa ogstochn häd.
Do kummt da blade Bua,
und plötzlich is stü,
und daun schnappms eahm zu fünft
und zahn und zahn,
und da blade Bua losst sie foin.
Die Buam, de roin
eahm zum Wossa hin,
a Stessa no, und scho is er drin.
Do taucht er umme zu da Stiagn,
er kräut auffe und wischt si die Hoa aus da Stian.
Er nimmt an Auraund und springt
so hoch und so weit er nur kaun,
a richtig schene Oaschbombm mocht er daun.
Und jetzt is er da King,
wäu kana kaun so spritzn wia ea.
Supa Peda, heat ma jetzt die Madln schrein,
und die Buam, de hupfm und boschn ind Händ.
Die Lehra aum Bangl, de schaun si zfriedn au,
wia si maunchsmoi ois vo söba regln kau.

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U84–85

Text von der Autorin vorlesen lassen:


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Franziska Bauer
DA WÅSNSCHTOFFL

Franziska Bauer
DA WÅSNSCHTOFFL

Kennts es den Wåsnschtoffl ned?
A sötsaums Wesn, geht de Red,
woar hoiwat Mensch, hoib Wåssawesn.
Zwaa Fischa san im Schüüf draußt gwesn
und haum nan gfaungan mid an Netz.
Wiar der hot ausgschaut, woar ka Hetz!
Recht klaa, mit Schwimmheit zwischn d’Finga
(do muasst di fost zan Hinschaun zwinga),
gaunz vuller Schlaumm, de Nägl laung,
de Hoar vafülzt, dass an wird baung,
mit klaane Augn, da Mund gaunz blau,
schtöllt große weiße Zähnt zur Schau.
De Fischer haum no vuar da Nocht
des Mannderl schnöö zum Schloss hinbrocht,
ins Schloss, då, wo da Füarscht hot gwohnt.
Der hot de Fischer reich belohnt
und hot des Mannderl Stefan gnennt.
Von weither san de Leit hergrennt –
se haum den Schtoffel aunschaun woilln
und woitn eam Bewundrung zoilln.
Am Aunfang hot er Grås nur gfressen
und Fresch von Schlossteich mit Genuss.
S woar laung, bis er wos Kochts håt gessen
und gredt hat er eascht ganz am Schluss.
De Fiaschtntochter håt er megn,
de håt er no am liabstn gsegn,
weu de hot freindlich mit eahm gredt.
Wia dann des Joahr zu Ende geht,
då håt des Madl Hochzeit ghoitn.
De woit da Schtoffl mitgestoitn.
Er wollt a große Freid ihr måchn
und håt an Korb – ihr werds jetzt låchn –
zur Hochzeitståfl einatrågn:
Mit Fresch und Krotn und so Såchn!
De håt er auf de Tafel gschitt,
dass ålle Gäst im Sauseschritt
davongrennt san vor Schreck und Graus.
Da Schtoffl kennt si erscht net aus,
daunn schaumt er si und rennt zum Teich,
hupft eini und schwimmt zruck sogleich
übern Kanal zum Neusiedler See
durch Schüülf und Wåsen klingt sein Ade …
Und er woar derartig verlegn,
dass kaana eahm je wiedagsegn.


ANMERKUNG: Der Waasen ( ungarisch Hanság) ist ein ehemaliges Flachmoor im Südosten des Seewinkels, der über den Einserkanal entwässsert wird.

erschienen in der PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Franziska Bauer
DER KÜMMERLINGSCHTAA IN KLEINHÖFLEIN

Franziska Bauer
DER KÜMMERLINGSCHTAA IN KLEINHÖFLEIN

In de Weinberg von Klaahöflein, do gibts an Schtaa,
den Kümmerlingschtaa, so wia eahm d’Leit nennan.
Fåst maunnshoch is der Grenzschtaa, olles aundre ois klaa,
va dem geht de Red, er vaneigt si in da Fruah
vuam erschten, der fleißi zur Oarbeit tuat rennan.

A Weinbaua hot za sein Buam amoi gsågt:
»Schee warads, waunn i no des Wunda dalebert,
dass da Kümmerlingschtaa si vor deiner, waunns tågt,
ois easchtm vabeigt! Seppl, waunns des nua gebert.«

Da Seppl tat gern wissen, ob wås draun is aun der Mär
und geht mit ana Deckn zan Grenzschtaa auf d‘ Nåcht.
Durt legt er si nieda zan Schloffn und hofft,
dass, waunn wer daherkummt, er schnö gnua erwåcht,
dass ois earschta am Schtaa er voabeigaungan wär.
Boid nach Mitternåcht heart er daunn Schriat und a Låchn,
und a gaunz oiter Maunn mit Blauschurz und Buttn
geht ois earschter vorbei, do kaunn ma nix måchn!
Der Kümmerlingschtaa, siacht er aus seiner Suttn,
tuat si gaunz tiaf vaneign, sowås siacht ma net oft!
Jetzt mecht da Sepp wissen, wer der Oide denn woar?
Er siacht, wia der Oide jedn Weinstock berührt
und an Segnsspruch flüstert, und då wird eam kloar:
Des muaß wohl der uroite Leseähnl sein.
Wann der kummt, daunn gibts guate Erntn beim Wein!

Am nächstn Tag woarn daunn de Weinbeern schon zeitig
scheen gschmackig und siaß, gaunz groß und voi Såft,
der gwiss dem Wein nåcha Berühmtheit vaschåfft.
Deswegn måcht der Sepp die Verbeugung nicht schtreitig
dem Lesähnl, und vor dem ziagt er den Huat:
Da Kümmalingschtaa waas gaunz guat, wås er tuat!


ANMERKUNG:

Die Prosafassung dieses Märchens ist hier nachzulesen:

https://www.sagen.at/texte/sagen/oesterreich/burgenland/petzoldt/kuemmerlingstein.html

© Clemens Mosch, via Wikimedia Commons

erschienen in der PDF-Beilage zur Nummer U84–85


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Hans Kumpfmüller: FRANZ STELZHAMER

Hans Kumpfmüller:
franz stelzhamer

da stelzhamer franz is a dichda quen. ea woa a kolleg von rumpfl ägidius aus oberfucking gemeinde samaskira do zschaddeng undd. ea woa a a kolleg vo da oberfellner zilli aus großweiffendorf zmettmoch drom. ea is owa a a kolleg von goethe quen dea owa de innviadla mundoadd goa ned amoi beheaschd hod.
da stelzhamer franz hod deologie schduddiad obwoi a e goa ned bfoara woan is. da stelzhamer franz hod xofn obwoi a goa ned amoi gnua gäid fiass dringa kobd hod. da stelzhamer franz hod kuad obwoi se des domois scho ned kead hod. an stelzhamer franz hods vo da lemsbo kaud & vo da keglbo homsn a aussekaud. da stelzhamer franz hod gschrim „dahoam is dahoam“ obwoi ea e nia dahoam quen is.
& drozdem miassn heid oille aufschde wonn des liad xunga wiad wos ea gschrim hod. da bfoara, da leara, da biagamoasda, da vizebiagamoasda, de eggonomieredde, de schauschneida, dbfoarakechen, da schuideana, dschuikina, da schdeiazola &
da londesheibdleng & sei schafea
an londesheibdleng sei schdoivadredda min schafea
an londesheibdleng sei frau & ia schafea
da beziaxheibdleng & sei schafea
da londesschuiinschbeggda & sei schafea
da beziaxschuiinschbegda & sei schafea.
wei ma heizdox wo ma schnäi foan & schwa dringa
mechd unbedingd an schafea brauchd.

aus: Hans Kumpfmüller: Goidhaum & Logahauskabbe. Verlag Bibliothek der Provinz, Weitra 1997

Stephan Eibel: FÜR GERHARD JASCHKE

Stephan Eibel
FÜR GERHARD JASCHKE

das ganz große ereignis
nein nicht das!
das ganz ganz große ereignis
gerhard tot

am 8. soll er gstoren sein
dank ihm hab i verstandn
die niederflurstraßenbahnen
schließen vü z’schnell die türn

und selbstverständli wollt er lesen
an sein burtseltag – hab 
kan kalender – ober
7. april war gebongt

gerhard wara verschenka
hab i zu bettina vor jahrn gsagt
a schenka – großzügig und heiter
das einige als unterklassig verkanntn

tatjaschkeisch brachte er in die literatur
eine authentisch lässige lockerheit
die nicht in kategorien wie: „so was
is oba zu banal!“ zu erfassn is

ka noch so schwere aufgab
vermocht ihn in unfreiheit zwingen
er dozierte in der akademie der bildenden kunst
ostbahn kurti, günter brödl applaudierten mit den studenten

als dozent brillierte er imma auf den
stufen der ironie und absurdität
sogar beim briefe in kuverts steckn
in der gav lockerte er uns

und so auch sein schreibm
genial, neben nebensächlich
und niveau brechend einfach
und so lieb und warmherzig

 erst in den letzten jahren
lernt ich seine zornige seite
sein wollen ins gute, ins wohlwollende
ins gscheitere …

das bewunderte ich, die kraft
zur tat, wobei er diese gschicht hatte:
keinen körperlichen kampf
gewinnen zu können

 und ohne ingrid wär da gerhard
schon a a mensch gwesen
der si traut hätt, a genie zu sein
aber dank ingrid wald is er zu
einem geworden! gerhard for ever!

© Stephan Eibel , 2025

__________________

Elisabeth Hafner
SCHWOAZES ES LIEGT LEI ON DIA

Elisabeth Hafner
ES LIEGT LEI ON DIA

du muasst lei a bissl mea liabn
nocha warat ois guat
du muasst lei a bissl freindlicha wern
donn kloppt des schon mit uns zwa
und kochst holt noch a bissl bessa
es liegt lei on dia
wonn du nit so stua warast
wos mochst denn fir a finstas gsicht
de ondren fraun sand
vül freindlicha zu senare manda
de gresstn gauna
hobn seggewohl de liabstn fraun
host du imma behauptet
najo du werst es wohl wissn

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U82–83
mehr über Elisabeth Hafner

Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Monika Kazda
HERBST

Monika Kazda
HERBST

Heit bin i gongan durchn Wold, durchs Lab
Send die Blattln goldn von de Bama getonzt
Homb mei Gsicht berührt
Hob in Hergott gspürt
De vaeiste Seel
Bei Monchen apperts im Olta außa
Dos Eis dos se sich zua glegt hobn
schmülzt dahin
Jetzt wird ois freiglegt
Und es tuat noch imma weh
Host geglabt es is ois vagessn
Oba jetzt appats aussa
Und imma noch reast drüba
Bei Monchn bleibts Eis
Bei denen tauts erst im Krematorium auf

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U82–83

Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Elisabeth Hafner
SCHWOAZES MURGGALE

Elisabeth Hafner
SCHWOAZES MURGGALE

marandjosef
is des a schwoazes murggale
sogn de leit zur klanen gitschn
so a schwoarzes murggale
se schaugn zum vota
es is earm wia ausm gsicht gschnittn
de muatta was nit recht
wia se des kindle
dos se aus ihr außazogn hobn
gernhobn soll
ob se sich richtig gfrein derf
hot se nit imma ghert
nua de blondn de blauäuglatn
san de gonz richtign poppalan
oba ban nextn kind is e ois ondas
des biable hot strohblonde hoar
und himmelblaue äugalan

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U82–83

Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Claudia Rosenwirth-Fendre
SEBM

Claudia Rosenwirth-Fendre
BUZZALAN – SEBM

Hurchn – jede Nacht –
wölches Auto wo schtehn bleibt –
bei wölchn Haus.

Hurchn –
wia lång a Motor wo laft.

Fest fluachn
auf de ångeblich

varlottarte Jugend.

Hiatz, wo er ålt is.

Åls wenn kana mehr wissat,
fia wiavül Junge er durchn Wind is,

sebm,

darweil SIE z’Haus
de Kindar kriagt håt –

nåch der Reih –

wia Schtiagnschtapflan.

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U82–83


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Eva Brislinger
DES WÖRTHERSEEMANDL IM CORONAWINTA

Jö, des Mandl schaut jo aus

wie a Mundschutz-Nikolaus,

trogt an Boat und schneid’t a Gsicht

als wie a obagscheida Wicht,

zagt mitm Finga stal noch obn:

»Von duat kummt bold des Christkind gflogn!«

Im Fassl drin is Jagatee.

Drum dompft er so, da Wörthersee.

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U82–83

Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Anna Maria Lippitz
KEAZNLAICHTN

Anna Maria Lippitz
KEAZNLAICHTN

Keaznlaichtn
di Hintatia zua
und so a Gneat

’s Gedrischpl
schpalt si
zwischn di Fiaß

iban Hundkota
brotat da Weba
sei Fliagn

in da Heazkomma
zölt da Sensnmonn
di Schlog

a Schiachn
varamt
di Gluat

di hamlane Wärm
varachtin
di geitische Költn

lei dos ewige Bandle
schlingt si
ums zascheabnte Heaz

erschienen in unserer PDF-Beilage zur Nummer U82–83
mehr über Anna Maria Lippitz


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Karl Forcher
KOHLNDIOXID-ZERTIFIKAT

S Wetta, dos spült ouft varruckt
mol is as haß, daunn wieda druckt
a Hoglsturm die Földa nieda.
Schoun kimmb die nächste Hitzwölln wieda.
Ma muass wos tuan, sogn di Prophetn,
ba dera Gschicht hülft net nur betn,
mia miassn einsporn s CO2. 
Glei is dos Ärgste daunn vorbei. 
Des Blöde an der gaunzn Gschicht:
A jeda sullt auf wos vazicht!
Jo des is bled, so heart ma sogn.
Sulln si douch de aundan plogn. 
Mei Fuaßobdruck, so haßts modern
is eh net grouß, ba Gott dem Herrn. 
I hob hiatz schoun nix zan lochn.
des sulln nur de do obn do mochn. 
Und de do obm haum a Idee.
Oda is as nur a Schmäh?
Wir mochn aus dem Dioxid
a Wertpapier, schoun san ma quitt.
Und fia des Papier vakafn uns fix
gaunz redli, ouhne olle Tricks,
orme Stootn des, wos si net emissieren.
Do werdn mir des Sporn net gspiarn
wal wos mia zvül in d’ Luft aufilossn
is in des Zertifikat gegossn. 
Jo, is bissl Göld für d’ Emissionen
des tuat si ollwal wirkli lohnen. 
Di Frog is holt, stimmb die Natur
dem windgen Haundel a no zua?


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Laura Nußbaumer
BLACKOUT POETRY

Laura Nußbaumer
BLACKOUT POETRY

aus: Wolfgang Berchtold: Das Vorarlberger Schimpfwortbuch, Edition V, 2019; Blackout Poetry © Laura Nußbaumer

A Lichtspiel wio a schüchs Reh
spielat de Wal im Wald
wemma ’s Wassr ned golond. 

Wemma alle Polkappa gschmolza hon,
denn isch mi Dorf sicha o untr Wassr.
Wia in anra Schüssel isches in Nüziders,
in Vorarlberg, überall Berg vo denna ma
ins Tal schaua ka, und wenn an Fuchs
in da Südtiroler Siedlung gsaha würd,
schicken se de Jägr zums Revier markiera.
Weil z‘ Dorf ghört da Menscha, abr
de Wald o, und z‘ Meer und wemma immr
Meer wellen und wenn’s imma
haaßr würd, denn hon ma a agnes Meer
in Nüziders, können ganz neua Tourismus
macha, und da Wale in da Wäldr zuaschaua,
wia se zwüscha Hochsitz und Tanna
in da Lichtunga schimmern, und wenn
se zwüschat da Böm ussa kon,
in d‘ Südtiroler Siedlung schwimmen,
denn schickan ma d‘ Küschtawache,
dass se üser Revier markieren.

Liebe Laura – Was ist Blackout Poetry und warum findest du diese Technik spannend?
Einfach gesagt, Blackout Poetry ist das Übermalen oder Ausschwärzen von Teilen eines Texts, sodass nur wenige ausgewählte Worte übrigbleiben. Diese übrigen Worte ergeben einen neuen Kurztext: ein Gedicht. Ich finde diese Technik aus mehreren Gründen spannend, einmal weil sie der Angst vorm Weißen Blatt entgegenwirkt, man startet mit viel Text anstatt mit nichts und erschafft daraus was Neues. Man ist zugleich eingeengt, aber auch davon befreit, sich alles selbst ausdenken zu müssen.
Für mich persönlich war das Kennenlernen von Blackout Poetry der Moment, wo ich herausgefunden habe, wie ich mein Schreiben und Zeichnen/Malen miteinander verbinden kann. Wie bei Text-Bild-Collagen kann ich damit transmediale Kunstwerke erschaffen, und verschiedene Geschichten zugleich erzählen. Das reizt mich.

Wie bist du selbst auf Blackout Poetry gestoßen?
Ich habe es über das Internet kennengelernt, weil Blackout Poetry in Amerika bekannter ist als hier. Anfangs war ich neidisch, weil man mit der Englischen Sprache »leichter« spielen kann, wegen der einfachen Grammatik, aber Blackout Poems in Mundart zu gestalten, ist nochmal eine ganz andere Geschichte als in Hochdeutsch. Man braucht zwar weniger Grammatik, aber oftmals mehr Buchstaben.

Welches Buch/ welche Bücher hast du bereits für deine Black out Poetry verwendet?
Angefangen habe ich mit Büchern, die ich zuhause herumliegen hatte, und bei der Auswahl kam es oft auf die Papierqualität an. Die Seiten dürfen nicht zu dünn sein, wenn man direkt ins Buch malt, aber jetzt arbeite ich mehr digital. Zunehmend ist es interessanter, Texte von mir selbst oder befreundeten Schriftsteller:innen zu verwandeln. Für die Blackout Poems auf Vorarlbergerisch muss ich mal extra ins Ländle fahren, um ein Buch zu finden, in Wien hatte ich da Schwierigkeiten.

Was hast du selbst noch mit Black out Poetry vor?
Ich möchte gerne illustrierte Poesiebände damit veröffentlichen, das wäre super, auch Seite an Seite mit den Originaltexten wenn möglich. Das bietet sich an, wenn ich Gedichte in Blackout Poems verwandle, anstatt z.B.: eine Seite aus einem Roman.


aus: Wolfgang Berchtold: Das Vorarlberger Schimpfwortbuch, Edition V, 2019; Blackout Poetry © Laura Nußbaumer

Hiunddo hon ma
no echtes Wettr,
wenns so usschaut,
als ob de himmel ahabricht
ganz dicht wia a zelt voll
rega hängt, schwer und grau
und alls, was grüa isch,
alls was blau isch, isch weg,
und ma kann gar ned sega,
des isch mi wettr,
weil des isch echtes wettr,
ma ka nur lauscha, wias
a paar bundesländr wietr
dunna donnert, aber wenns
nur haß isch, kasch nix sega,
nur übr d‘ eisbära nochdenka,
und wenns koit isch, o ned,
weil san ma froh, dass es no
koit isch, denk an d‘ polkappa.
hiunddo hon ma no echtes
wettr und ned a klimakatastroph.

Gean gurrat de Wurm
i hon eam im Rega stoh lo.
Z neue Wetter isches Internet.
alle wellen mir vozella, was
se fürchterliches im Web gsaha hon,
und i find, des isch ok, aber bitte nur,
sarkastisch.
»nah, du nimmsch des ned ernscht,
do sin würklich Frauana im Internet,
dia machen Schluss mit dir, wenn du
sesch, du liabsch se nümma, wenn se
an Wurm wären«, set an Bekannta
und i gib zua, des nimm i ned ernscht.
I hoff, er o ned, aber guates Gespräch.


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Thomas Schlager-Weidinger
SCHBEDA

(a schwaunengsaung)

schbeda dan wa wås
geng d’umwödfaschmudsung

schbeda dan wa wås
geng d’glimaeaweamung

schbeda dan wa wås
gengs årtnschdeam

schbeda dan wa wås
gengan hunga

schbeda dan wa wås
geng benochdeuligung

schbeda dan wa wås
geng d’ungerechdigkeid

schbeda dan wa wås
geng d’spoidung fon da gsöschofd

schbeda dan wa wås
geng de gschichdlfadraha

schbeda dan wa wås
gengan rechdsrugg

schbeda dan wa wås
gengan kriag

schbeda dan wa wås
gengs schbeda doa 


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

🎧 christof
ES IS GNUA!

christof
ES IS GNUA!

zaum gregnet
es hot eam zaum gregnet
koit
is a gfoin
und noss
hots eam zaum gregnet
es weiss
von in da fruah
liegt in lockn
auf da stross
zaum trogn
vü hot si zaum trogn
schwar
liegts auf da sö
des blede gwicht
zvü hot si zaum trogn
die freid
vor a bor dog
wurd heit
zvü hintafrogt
zaum stehn
wir miassn zaum stehn
schiach
tuans mit die leit
is so zum speibn
wir miassn zaum stehn
es brave vuik
frisst sott und blind
wos an liagn
von eana kimt
zaum regnan
es keat vü mehr zaum gregnet

Text vom Autor vorlesen lassen


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Günther Pilarz
MEI LIABA SCHOLLI!

Ualaub! I hob fost scho glaubt, dos de Hockn vua Weihnochtn goa nimma aufheat. Unsa Oida hot an Tango gmocht wia no nie und so wos vo aupresst, na hawederi. Waunns wenigstns woam gwesn warad, sei Feia unta mein Hintan. Stottdessn hots nua ghaßn: Da Rohbau muass featig varoaht sei, bevuas Christkindl kummt. Kane Fensta auf da Baustö, dafia a festa Zopfn! Söbst aum Heisl woas voi huschi und de Kleweln woan ollawäu eigfruan. Domit is jetz Schluss! Desmoi sitzt mei Popsch ned auf ana tiafkühltn Klobrülln. Deamoi hob i eam in an Fliaga plaziat. In a poa Minutn is soweit, daunn is da Winta vuabei. Austräliaa, aim kaming! Glei siach i mein Spezl wieda, nauch dreißg Joah! Jetz oba schnö duachn Zoi. Kuatl, huhu! Seawas, du oide Hittn. Wo foah madn hi? Glei zu dia ham? Supi! Oba ans is ka Bemmal do da, eicha Mittogshitz kaunns uanlich. Waunns ned gach a koids Bia gibt, hauts mi aus de Bock. Wos? Es is east Siebane in da Fruah? Zmittog is no vü haaßa ois jetz? Marandjosef! Moch kan Schmäh heast. Hauptsoch, du drahst dei Klimaaunlog auf. Hä? Wengan Klimawaundl bleibts ogschoitn? Domit ned zvü Klumpat ausn Auspuff blost? Gott sei Daunk, mia san auf deina Ränsch. Oha, do steaht jo a deitscha Spruch iba da Tia – TRITT EIN BRING GLÜCK HEREIN – no des moch i glott. Oida, in deine via Wänd hots jo genauso a Offnhitz wia in deina Tschesn. Wos sogst? Des gheat zua eichan Mastaplan gengan Klimakollaps? Do gibts ka kuul daun? Is ned woa! Geh, gimma schnö a Hopfnkompott, i vaduascht. Nauchhea? Du host dei Sauna aufdraht? Wia in oide Zeitn? Und unsare Spiagleia mochst auf de haaßn Staana? Aha, Enagiespoan sogt ma dazua. Echt? Jo bist du Moped! Heast, waunnst ma ned auf da Stö a küühls Blondes vaeabst, kaunnst de Eia auf meina Glotzn mochn. Du, Kuatl, mia is heit ned nauch Schweißln. I hob ma des ibalegt, fiah mi zruck zum Äapoat, duat is klimatesiat. In Rest vaschiabn ma aufs nexte Moi. Daunn kummst du ume. Ah, i siach eam scho, in Flughofn. Woa leiwaund, dos ma uns wiedagsegn hobn. Oba jetz haßts auzahn, de dan scho eitscheckn. Bleib sauba und hoit de Uahn steif! Pfiati! Lossts des Gät offn, bin eh glei do! Hallooo! Woats auf mi, i wü mit! 

»Schatzi, woch auf! Du redsd im Schlof. Nix is mit Australien, du bist daham in deina Hapfn. I haß a ned Kuat, i bin dei Fraudi, de Isolde. Host mi? Und jetz ausse, aus de Fedan, sunst moch i da Fiaß!«


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

🎧 Harald Letonja
„koid, wäama, haaß!“

Harald Letonja
des woa da summa

di sunn üüwa da adria 
taucht unta in italien
da summa mocht si auf
zua nochtschicht in australien

des san di tog, des is da summa
und dea is goa net schlecht
füü schtund mit freid und one kumma
des mit uns zwaa deis wea ma recht

da koite winta hot uns hoat gmocht
mia san fost  festgfruan auf di sitz
daun hot di sun doch nou ums eck glocht
die hitz is kuman wii a blitz

mia zwaa hom gmeakt es passt ois zauman
ebbe und flut hom bei uns gwount
di büda hom jetz neie nauman
fiad nocht di sunn fian tog da mond

des woan di tog, des woa da summa
und dea woa goa net schlecht
füü schtund mit freid und oone kumma
des mit uns zwaa deis woa ma recht

mit soizign wossa füüst a floschn
dei poksts guat ein und nimmst mit haam
damit wiast du mi üwaroschn
draus mochst du eiswiafl dahaam

und wenns im winta zu laung koit bleibt
nimmst du zwaa fun di wiafl hea
wenn in die glasln daun di flut schteigt
daun is glei ois net mea sou schwea

des woan di tog des woa da summa
und dea woa goa net schlecht
füü schtund mit freid und one kumma
des mit uns zwaa deis is ma recht

Text vom Autor vorlesen lassen


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Christine Neureiter-Schlack
KIMM MIT, IH ZOAG DA WAS!

Christine Neureiter-Schlack
KIMM MIT, IH ZOAG DA WAS!

Zwischn Kalifornien und Hawaii
da soll a grouße Insel sei.
Mechst mit mia amoi da hin?

Waa unvergesslich, ah für dih!
Wearst hiazt sagn: 
»Was soll dö Frag!
Sicher, is doh beste Lag!«
Guat, ih zoag dir was, kimm mit
schau, wos d Insel oaissi biet:

Grouß wia viermal s deutsche Land.
Plastikfloschn – ohne Pfand,
Zehn Meta tiaf türmt sih da Müll,
s Klima dort is mächtig schwül,
Neylonsackerl, Sisalschnia,
dö bsundre Roas vagessats nia.

Mittn draußt am Ozeo,
wachst an neuche Insel an,
halt gewiss a poor hundert Joahr,
des Lem im Meer wird friara goa!


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Mara Original
KLIMASCHNITZL

Mara Original KLIMASCHNITZL

Mol haß, mol kolt, mol is es windig,
Des Klima is a bissl schwindlig.
Waß nit genau, wos es hetz wüll,
Mia is dos Wechsln anfoch zvül.

Is ka Faloss auf Johreszeitn, 
Im Mai konnst auf kan Berg mehr steign,
Weil Schnee no liegt, an Meta goa,
Bold brauch ma ’s Haubal ’s gonze Joah.

Konnst im Oktoba bodn gehn,
Des Wetta is duat echt vui schen.
De Sun de locht, a Summabriesn
Straft drüba, üba unsre Wiesn.

Es wochst des Gros, es blian de Bam,
Man fühlt sich glei als wia daham.
Oba richtig konn des olls net sein, 
De an a Pech, de ondan an Reim.

Mol frostets uns de Ernte weg, 
Da Hogl schlogt des Korn in Dreck,
Donn geht a Fluss mol wieda üba, 
De Nochrichtn volla Karastrophnbülda.

A Erdrutsch und a Murobgong,
De Kirchn mitn Chorgesong, 
Singt um de Opfa der Lawine,
Vom Obgong auf de Burgruine. 

Wenn wia nit schaugn, weats passian,
Des Klima weat uns hea panian,
Als wie a Schnitzl in da Fetten, 
weichgeklopft, nit zum darettn. 


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

Karin Seidner:
„koid, wäama, haaß!“

Karin Seidner

Kennts ned zfuaß gehn?
Oda radln?
Iba d’ Haisa
Dziagn mid d’ Öffis?

Woam – wäama – haaß, des woa amoi a Kindaspü
Äwig hea
Abracadabra hüft a nix mea
Miassn was tuan
Ans und ans zomzön

Hauruck und zomhöfn
Applaudiern allanich is ned gnua
Anstrengan hoid a bissl
Schmäh ohne
S is fünf vua zwöfe


Lesen Sie auch unsere Printausgabe!

WordPress Cookie Hinweis von Real Cookie Banner